Odnowa na obszarze Natura 2000 Torfowiska Orawsko-Nowotarskie

Przegląd

Projekt realizowany jest na obszarze Natura 2000 Torfowiska Orawsko-Nowotarskie, który znajduje się w południowej części Polski. Obejmuje on jeden z największych kompleksów torfowisk wysokich w kraju i największy tego typu w polskich Karpatach. Wiek najstarszych występujących tu torfowisk sięga 9.000 lat, a łączna powierzchnia zachowanych torfowisk przekracza 1.400 ha. Jest to obszar o niezwykle wysokich walorach przyrodniczych, z jedną z największych w kraju populacji cietrzewia Lyrurus tetrix, zagrożonego gatunku ptaka.

Projekt w Polsce realizowany jest przez dwie organizacje pozarządowe - Klub Przyrodników oraz Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (BirdLife Polska).

Tło

Obecnie stan zachowania siedlisk torfowisk wysokich w obszarze jest niewłaściwy. Całkowita powierzchnia torfowisk zmniejszyła się (w stosunku do końca XIX wieku) o ponad 30%. Znacząco obniżył się również poziom wody na torfowiskach, a ich wysychanie postępuje z roku na rok. Główną przyczyną zmian jest działalność człowieka, która wywiera presję na ekosystem i trwa od dziesięcioleci, zwłaszcza odwadnianie i wydobycie torfu.

Cele

Głównym celem projektu jest poprawa warunków hydrologicznych wybranych torfowisk na opisanym powyżej obszarze Natura 2000. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez modyfikację systemu odwodnienia torfowisk oraz przerzedzenie drzewostanów sosnowych rosnących obecnie na torfowiskach.

Działania

Ponadto realizowane są działania monitoringowe: 1) monitoring roślinności w oparciu o zdjęcia z drona oraz na stałych powierzchniach badawczych; 2) monitoring poziomu wód; 3) pomiary bilansu gazów cieplarnianych. Ważną częścią projektu są również działania edukacyjne i komunikacja społeczna.

Chociaż jest to obszar o dużej wartości przyrodniczej, działania na rzecz ochrony torfowisk nie były wcześniej prowadzone na tak dużą skalę na tym obszarze. Ważnym aspektem projektu jest bardzo pozytywna współpraca z lokalnymi władzami i innymi właścicielami gruntów, bez których wsparcia nie byłoby możliwe wdrożenie działań rekultywacyjnych.

Nasz polski zespół

Klub Przyrodników Polska

Paweł Pawlaczyk Koordynator projektu

Dorota Horabik Ekspert ds. interesariuszy

Robert Stańko Ekspert ds. ekologii torfowisk

Tomasz Krzyśków Ekspert techniczny

Renata Rybczyńska Specjalista ds. finansowych

OTOP Polska

Tomasz Wilk Koordynator projektu

Rafał Bobrek Specjalista ds. analizy danych

Aleksandra Pępkowska-Król Specjalista ds. projektów

Anna Frankiewicz Specjalista ds. finansów i administracji

Referencje:

Łajczak A. 2006. Torfowiska Kotliny Orawsko-Nowotarskiej. Instytut Botaniki im. W Szafera, PAN.

Wilk T. et al. 2020. Czerwona lista ptaków Polski. OTOP, Marki.