LIFE Multi Peat
Nieuwe initiatieven en vooruitgang in de Duitse veenbescherming
De 10e bijeenkomst van de European Peatland Policy Working Group (EPPWG) op 5 juni 2024 bracht deskundigen en belanghebbenden van verschillende instellingen bijeen om de huidige stand van zaken en toekomstige strategieën voor veenbescherming in Duitsland te bespreken. Het evenement, met presentaties van de Succow Foundation, ZUG gGmbH, het Federale Ministerie voor Milieu, Natuurbehoud, Nucleaire Veiligheid en Consumentenbescherming (BMUV) en NABU, benadrukte de kritieke rol van veengebieden in klimaatbescherming en biodiversiteitsverbetering. Belangrijke onderwerpen waren onder andere de huidige inspanningen voor het opnieuw bevochtigen van veengebieden, de implementatie van de Nationale strategie voor het behoud van veengebieden, het federale actieplan voor op de natuur gebaseerde oplossingen en innovatieve benaderingen voor duurzame landbouw door middel van paludicultuur.
Inzichten van de Stichting Succow over veenlandbehoud
Sophie Hirschelmann en Jan Peters van de Stichting Succow, een partner van het Greifswald Mire Centre, trapten de bijeenkomst af met een uitgebreid overzicht van de toestand van veengebieden en herstelinspanningen in Duitsland. Hirschelmann onthulde dat van de 1,8 miljoen hectare veengebied in Duitsland 94% drooggelegd is, terwijl slechts 2% nog in een bijna natuurlijke staat verkeert. Op dit moment wordt jaarlijks ongeveer 2000 hectare veengebied opnieuw bevochtigd, maar dat is minder dan de 50.000 hectare die nodig is om de klimaatdoelstellingen te halen. Hirschelmann schetste verschillende initiatieven, waaronder de Nationale strategie voor veenbescherming (2022-2030) en de oprichting van een Veenbureau in Mecklenburg-Vorpommern, dat zes nieuwe veenbeheerders heeft aangesteld. Deze inspanningen worden aangevuld met nieuwe klimaatregelingen voor de landbouw en de uitvoering van maatregelen in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) die gericht zijn op het stimuleren van veenlandvriendelijke praktijken onder boeren.
Peters vervolgde met een focus op praktische toepassingen en samenwerkingsverbanden. Hij belichtte verschillende model- en demonstratieprojecten die worden gefinancierd door het federale ministerie van Voedsel en Landbouw, en benadrukte de toenemende participatie van boeren. Het PaludiZentrale initiatief (2023-2033) is gericht op het integreren van de teelt, het gebruik en de marketing van veengewassen, en het beoordelen van hun impact op de broeikasgasbalans, biodiversiteit en hydrologie. Peters noemde ook het "Tomoorow"-initiatief, dat samenwerking stimuleert tussen milieubescherming, het bedrijfsleven, de wetenschap en de politiek om biomassa op te nemen in waardeketens.
Federale strategieën en actieplannen
Tom Kirschey van ZUG gGmbH gaf een overzicht van het federale actieplan voor op de natuur gebaseerde oplossingen voor klimaat en biodiversiteit, met een gedetailleerde beschrijving van de doelstelling om de toestand en functionaliteit van ecosystemen te verbeteren om de veerkracht en biodiversiteit te vergroten. Het plan omvat 10 actiegebieden met 69 maatregelen, met een sterke nadruk op het beschermen van intacte veengebieden en het opnieuw bevochtigen van aangetaste veengebieden.
Dr. Marco Brendel van BMUV ging dieper in op de bijzonderheden van het Federale Actieplan voor Natuurgebaseerde Oplossingen voor Klimaat en Biodiversiteit. Tot de belangrijkste onderdelen behoren de implementatie van de nationale strategie voor het behoud van veengebieden en de doelovereenkomst tussen de federatie en de deelstaten over de beperking van klimaatverandering door behoud van veengronden. Brendel benadrukte de ambitieuze doelstelling om de jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen door deze maatregelen te verminderen met 5 miljoen ton CO2-equivalent in 2030.
Het plan richt zich ook op het verbeteren van de conditie van ongebruikte en beschermde veengebieden, het ontwikkelen van nieuwe waardeketens voor paludicultuur en het uitfaseren van de winning en het gebruik van veen. Deze initiatieven worden ondersteund door projecten op landbouwbedrijven en financieringsrichtlijnen, die inspanningen op het gebied van herbevochtiging en herbebossing op landbouw- en bosgrond bevorderen.
NABU's regionale inspanningen en uitdagingen
Jonathan Etzold van NABU besprak het LIFE Multi Peat-project en de inspanningen van NABU in het Häsener Luch-veencomplex. Het kerngebied van het project omvat 19 hectare die beschermd zijn en eigendom zijn van een regionale afdeling van NABU. Aanvullende percelen worden momenteel verworven. Ondanks de vooruitgang zijn er nog steeds grote uitdagingen, zoals bureaucratische hindernissen, procedures voor het verwerven of ruilen van land en onderhandelingen met landeigenaren. Omliggende landeigenaren gaven toestemming voor een proef met herbevochtiging. Na hun toestemming werden de stuwen in de schacht gerepareerd en werd het eerste jaar van proefbevochtiging voltooid, waardoor het waterniveau in de wintermaanden tot bijna het maaiveld steeg.
Betrokkenheid van belanghebbenden en vooruitblik
De bijeenkomst werd afgesloten met een discussie over de betrokkenheid van belanghebbenden en de houding van boeren ten opzichte van het behoud van veengebieden. Hoewel boeren de langetermijnproblemen van drooggelegde veengebieden erkennen, wachten ze op adequate prikkels en compensatie om deel te nemen aan beschermingsinspanningen.
Al met al onderstreepte de bijeenkomst de dringende noodzaak van voortdurende investeringen, samenwerking en innovatieve oplossingen om de veengebieden in Duitsland te beschermen en te herstellen. Naarmate de strategieën zich verder ontwikkelen en er nieuwe projecten ontstaan, hoopt men een duurzame toekomst te creëren waarin veengebieden een centrale rol spelen bij de beperking van de klimaatverandering en het behoud van de biodiversiteit.