Herstel van Häsener Luch

Overzicht

Onze projectlocatie in Duitsland maakt deel uit van het veengebied Häsener Luch, in de gemeente Löwenberger Land in Noordoost-Duitsland. Het is een representatief voorbeeld van de 105.000 hectare veengebieden die in agrarisch gebruik zijn. Het Häsener Luch maakt deel uit van een langgerekte depressie ingebed in golvend grondmoreneterrein, dat voornamelijk wordt ontwaterd door de bovenloop van het kunstmatige waterlichaam Welsengraben, dat tegenwoordig een 20 km lange zijrivier van de rivier de Havel is. Van het hele veengebied Häsener Luch (een complex van ongeveer 120 ha), is ongeveer 53 ha beschermd als natuurreservaat (IUCN Management categorie IV) sinds 1953, voornamelijk voor het behoud van de toen al zeldzame veentypische flora zoals orchideeën of het vleesetende Boterbloem.

Het projectgebied van ongeveer 60 ha bestaat voornamelijk uit het grondgebied van het natuurreservaat. Het kerngebied van 19 ha met veel van de watermassa's van het voormalige maaien is eigendom van de regionale NABU Gransee en wordt grotendeels niet meer gebruikt.

©VolkerGehrmanns

Achtergronden

De geschiedenis van de Häsener Luch is ook een geschiedenis van afwatering. Al in de 18e eeuw werd een drainagesysteem aangelegd, toen in Pruisen een aantal systematische drainageprojecten voor land- en bosbouw van start ging. Tot de eerste helft van de 20e eeuw vond er een aanzienlijke turfwinning plaats, die in combinatie met drainage een verscheidenheid aan habitats vormde met vijvers, dammen, struikgewas en kruidachtige vegetatie. De intensivering van de afwatering vanaf de jaren 1960 in het kader van de toenemende landbouwbehoeften van de DDR resulteerde in permanent lage grondwaterstanden met niveaus onder de grond van vaak minder dan 80 cm in de zomer, een toestand die tot op de dag van vandaag voortduurt. Vandaag de dag zijn er ongeveer 1800 m aan actieve sloten rondom het terrein dat eigendom is van de NABU, en nog eens 1800 m aan actieve sloten in de rest van het 60 ha grote projectgebied. De centrale afwateringssloot is de Welsengraben.

Bij een onderzoek in 2022 werden nog steeds veenlagen tot 2,80 m (gemiddeld 0,9 m) gevonden, wat wijst op een enorm verlies van veen in de afgelopen 50 jaar en als gevolg daarvan een hoge uitstoot van broeikasgassen. De behoefte aan herstelmaatregelen in de Häsener Luch is enorm.

Doelstellingen

Het centrale doel van het project is dan ook om een gedeeltelijke herbevloeiing van het natuurgebied te bereiken en daarmee:

• een toename van de waterretentiecapaciteit
• een aanzienlijke vermindering van de uitstoot van broeikasgassen
• een herstel van veentypische vegetatie, die op de lange termijn mogelijk kan leiden tot veenvorming en de koolstofbron weer kan omvormen tot een koolstofput
• het helpen terugbrengen van bedreigde flora en fauna
• het begeleiden en verifiëren van alle maatregelen door een gedetailleerd monitoringsysteem dat de ontwikkeling van de vegetatie, het waterpeil en de uitstoot van broeikasgassen bestrijkt
• het uitvoeren van een haalbaarheidsstudie naar paludicultuur voor deze gebieden en de omliggende intensief gebruikte veenweidegebieden